10 jaar Generatie Zon: in gesprek met Linda Vosjan

Van deur tot deur, van dak tot dak

Als één van de eerste bewoners op IJburg vond ik: in deze wijk kan alles, als we willen. Laten we hier zoveel mogelijk duurzame keuzes maken om te laten zien dat groen, duurzaam en sociaal wonen mogelijk en fijn is. Daar horen zonnepanelen natuurlijk bij, al zag je ze toen nog bijna nergens liggen. Ik werkte destijds samen met Roebyem Anders – oprichter van Sungevity – aan grassroots-campagnes om IJburg te verduurzamen. Mensen namen toen maar 4 zonnepanelen terwijl het dubbele ook paste. Dat ging me natuurlijk veel te langzaam, al waren de mensen die toen meededen heel belangrijk in het meekrijgen van de rest van de buurt. Laatst las ik dat het aantal huishoudens met zonnepanelen in heel Amsterdam met 70% zijn toegenomen. Dat zegt denk ik genoeg.

Koffie op zonnestroom

Dat begint voor mij wel echt bij Roebyem, zij was één van de eersten die vol inspiratie en passie over zonnepanelen praatte in Nederland. Dat is wat mij betreft de sleutel voor de vlucht die Generatie Zon heeft genomen. Sungevity organiseerde open dagen waarop mensen met een steiger naar zonnepanelen op het dak konden kijken, en waar je koffie kon drinken die gezet was op zonne-energie. Dat is wat mensen onthouden, je wilt echt ervaren hoe het is om zonne-energie te gebruiken voor je overstag gaat – zien dat het echt werkt. Sungevity was voor mij het eerste bedrijf dat zonne-energie leuk en inspirerend maakte.

Als het om geld ging, had iedereen wel zonnepanelen

Mensen denken altijd dat alles om geld draait, maar daar gaat het volgens mij helemaal niet om. Als dat zo was had iedereen namelijk allang zonnepanelen. Ik heb ze nu afbetaald en profiteer van gratis elektriciteit! Als je ze daadwerkelijk hebt, merk je pas hoe heerlijk het is dat je op een gegeven moment geen elektriciteitsrekening meer hoeft te betalen en dat je je eigen elektriciteitsverbruik kunt regisseren. Dat geeft een gevoel van vrijheid en geluk. Mensen daarin meekrijgen lukt met inspirerende verhalen en voorbeelden.

Een revolutie op buurtniveau

Sungevity is een echte pionier die het voor de hele sector opneemt.  Ze waren de eersten met hun dakscan-technologie en moedigden andere bedrijven aan om die techniek ook toe te passen. Het gaat hen om het zo groot mogelijk maken van de zonnebeweging als geheel. Mede gesteund door Roebyems grote visie hebben we in 2016 de Nationale Energiecommissie opgericht en ondernemer Ruud Koornstra gevraagd om alle vernieuwers in Nederland te representeren op hoog niveau. Mensen als Ruud en Roebyem verbinden de revolutie op buurtniveau aan de besluitvorming in Den Haag. Het is cruciaal dat iemand dat doet.

De duurzame keuze als beste keuze

Ik geloof heel erg in de kracht van het lokale: daar kunnen we veranderingen zelf zien en dat maakt ons enthousiast. Weet je hoe koolmezen leven? In een groep koolmezen zijn er altijd een paar verkenners die dingen uit durven te proberen, die nieuwsgierig zijn naar verandering. De rest kijkt de kat uit de boom. Ik zie mezelf als zo’n verkenner-koolmees, net als de andere leden van Generatie Zon. We gaan met mensen op straat in gesprek. We vertellen waarom we zo blij zijn met onze  zonnepanelen. We zijn open over hoeveel we besparen – niet alleen deze maand maar ook de komende 25 jaar. Als ervaren buurtgenoot ben je snel te vertrouwen, en bovendien kún je niet tegen zonnepanelen zijn. Als je het niet doet voor het klimaat, doe het dan voor je portemonnee.

‘Mensen denken altijd dat alles om geld draait, maar daar gaat het volgens mij helemaal niet om. Als dat zo was had iedereen namelijk allang zonnepanelen.’

Positieve verhalen blijven het sociale lijmmiddel

Generatie Zon start met zonnepanelen en neemt daarna steeds een volgende  duurzame stap. Dat gaat vanzelf. Of dat nou elektrisch rijden is, isoleren of een warmtepomp, we bewegen allemaal in ons eigen tempo naar duurzame huishoudens en een duurzame economie toe. De positieve verhalen die ik zo essentieel vind voor de groei van Generatie Zon blijven hier het sociale lijmmiddel voor. Zolang Generatie Zon enthousiast blijft vertellen over alle voordelen van zonnepanelen komen we er wel. En als de politiek, de financiële wereld en het bedrijfsleven hun verantwoordelijkheid nemen natuurlijk. Want te veel nadruk op het individu, dat klopt niet. We hebben het hele systeem nodig.

Geen geduld voor business as usual

Hoe sneller je onderdeel wordt van de nieuwe groene economie, hoe beter. Ik denk dat we met COVID hebben kunnen zien dat het echt flink mis kan gaan als we doorgaan met business as usual. We staan nu voor zulke grote duurzame transities dat je met zonnepanelen in elk geval een eerste stap zet naar het echte nieuwe normaal. Met zonnepanelen merk je dat het duurzame alternatief echt beter is, dat zorgt voor een nieuwe mindset. We zijn niet voor niets met steeds meer mensen. We opereren nu nog heel erg op buurtniveau, wat ongelooflijk belangrijk is, maar straks word je denk ik gewoon verplicht om je huis te verduurzamen. We zitten echt aan een energieplafond in het traditionele systeem, terwijl de zon alles en meer geeft om in onze volledige energiebehoefte te voorzien.

Zonnestroom kent geen grens: er is altijd overvloed

Voor mij was het een ongelooflijke eye-opener dat de zon in een uur genoeg energie geeft om de hele wereld een jaar (!) lang in haar energiebehoefte te voorzien. Stel je het eens voor! Alles wat we nodig hebben, geeft de zon in overvloed. Het gaat er dus om dat we handiger worden in het vangen van al die overdadige gratis schone en veilige energie. We moeten denken in overdaad, niet in tekorten. Dat is zo’n krachtige kanteling in denken. Hoe meer mensen zich dit realiseren, hoe sneller we ernaar gaan handelen.