10 jaar Generatie Zon: in gesprek met Niels van der Sandt

Een school is een samenleving in het klein

Een schooldak is een stuk complexer dan een woningdak: onder een schooldak huist namelijk een micro-samenleving. De gemeente, het bestuur, de directeur, de leraren, de ouders en de kinderen moeten er allemaal met elkaar door één deur. Commerciële belangen zijn daar niet op hun plaats, een school hecht vooral waarde aan eerlijk advies van een onafhankelijk orgaan. We zijn dus niet voor niets een stichting, we verkopen en installeren zelf niets. We maken de barrière voor scholen zo laag mogelijk door ze te ontzorgen en ze mogelijkheden aan te reiken. Die zijn er gelukkig zat, we hebben allerlei tools om draagvlak te creëren binnen de school, of je nou de conciërge moet overtuigen van zonnepanelen of je Raad van Toezicht. We zijn in die zin echt je partner in crime, ook als je een betrokken ouder bent die een petitie wil starten.

Een steile curve naar duurzaam draagvlak

Nu ligt op 1 van de 4 schooldaken zonnepanelen, tien jaar geleden was dat ondenkbaar. Er zijn járen lobbywerk bij ministeries aan vooraf gegaan om te komen waar we nu zijn. En met succes: sinds drie jaar schiet de curve van schooldaken met zonnesystemen omhoog. Gelukkig hebben we een lange adem als het om duurzaam draagvlak bouwen gaat.

Ik ken zelfs voorbeelden van leerlingen die aan het begin van het schooljaar een zonnepaneel toegewezen krijgen waarmee ze ‘hun’ opbrengst kunnen monitoren in de les. Dan komt zo’n business case echt tot leven.

 

En de leerlingen? Daar doen we het natuurlijk voor

Het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed is mooi, maar het educatieve rendement dat kinderen behalen als ze over zonnepanelen leren werkt veel verder door. Steeds meer kinderen hebben thuis ook zonnepanelen op hun dak, maar thuis leren ze er vaak minder actief over. Op school kun je zonnestroom met allerlei modules onderdeel maken van verschillende lessen – rekenen, aardrijkskunde, natuurkunde, noem het maar op. Maar het belangrijkste is dat we een nieuwe generatie duurzaam gedrag kunnen aanleren. Welke plek leent zich daar nu beter voor dan een school? Dat heeft ook een donker randje: de generatie die nu in de schoolbanken zit, leert over een paar jaar over de gesmolten Noordpool. We hebben deze generatie keihard nodig om het tij te keren.

‘t Is gelukt!

Als een school voor zonnepanelen gaat is dat vaak de eerste groene beslissing waarop andere duurzame keuzes volgen. Het zet een knop om binnen de school waardoor nieuwe vragen op tafel komen: gaat de verwarming ‘s nachts eigenlijk wel uit? Hoe groen is ons plein? Met zonnepanelen bespaar je elke maand op je energierekening, waarmee je extra duurzame dingen kunt doen. Een moestuin aanleggen bijvoorbeeld! Scholen zijn niet goed in zichzelf schouderklopjes geven, dus dat doen wij voor ze. Nodig de wethouder uit bij de installatie, kijk samen naar de stilstaande energiemeter en vier met alle ouders dat jullie dit samen bereikt hebben. Ik ken zelfs voorbeelden van leerlingen die aan het begin van het schooljaar een zonnepaneel toegewezen krijgen waarmee ze ‘hun’ opbrengst kunnen monitoren in de les. Dan komt zo’n business case echt tot leven.

Wie nu nog niet wil, moet straks wel

Als we de Schooldakrevolutie in dit tempo voortzetten zijn de scholen zonder zonnesysteem snel de uitzondering. Er komen ook belangrijke doelstellingen aan; vanaf 2023 zijn  alle gemeenten verplicht een integraal huisvestingsplan op te stellen voor scholen. Dat schept veel duidelijkheid over de toekomst van een school.  Wie nu nog niet wil, moet dus straks wel. Wij staan in elk geval klaar om al onze kennis te delen zodat we de transitie kunnen versnellen.