10 jaar Generatie Zon: in gesprek met Martijn Bennis

Mensen gaan ‘aan’ van een goed verhaal

Ik heb nu een jaar of tien zonnepanelen. Toen ik ze zelf overwoog vond ik dat mijn buren dan net zo goed mee konden doen. We wonen in vergelijkbare huizen met platte daken, dus qua ligging kan het niet beter. Om dat voor elkaar te krijgen heb ik met Roebyem Anders – oprichter van Sungevity – een bijeenkomst georganiseerd en al mijn buren uitgenodigd, waarna één derde is overgestapt op zonnestroom. Ik weet niet of Generatie Zon zich echt heel anders aan het manifesteren is op dit moment. Volgens mij gaan mensen nog steeds ‘aan’ na het horen van een goed verhaal van iemand die ze vertrouwen.

De milieugedreven keuze als leuke keuze

Nu is een milieugedreven keuze vooral een leuke keuze. Sungevity heeft laten zien dat je van het milieu ook een business case kunt maken. Sterker nog; dat is nodig als we willen dat mensen massaal duurzame keuzes gaan maken. Elektrisch rijden en een warmtepomp in je huis worden straks normaal omdat we ervoor beloond worden.

Hoe vaker je het hoort, hoe logischer het wordt

Iedereen wil een goed verhaal kunnen vertellen op een feestje. De keuze voor zonnepanelen is daar een uitgelezen voorbeeld van: je doet iets voor het milieu terwijl het je ook nog geld oplevert. Daarmee combineer je een sociale transactie met een economische transactie. Dat is een brede deal die je niet vaak tegenkomt en daardoor onthouden mensen hem ook. Misschien zorgt het niet de eerste keer voor een overstap naar zonnestroom, maar hoe vaker mensen dit verhaal horen, hoe logischer ze het gaan vinden.

Sungevity maakt precies de juiste combinatie van het economische argument en het sociale aspect. Je kunt bij elke installateur om de hoek zonnepanelen laten installeren, maar is het leuk? Krijg je goede service? Word je goed begrepen? Denken ze met je mee? Die garanties overtuigen en geven uiteindelijk de doorslag.

Dat rendement laat je toch niet lopen?

Ik voel altijd het meeste voor de gezond-verstand-argumenten: je hebt rendabele, ongebruikte vierkante meters op je dak die je 8% per jaar meer opleveren dan je spaarrekening. Zo simpel is het toch gewoon? De argumenten die ik in mijn omgeving hoorde om niet over te stappen op zonnestroom vond ik om eerlijk te zijn niet zo legitiem: ‘Ik ben zeventig jaar, ik begin er niet meer aan.’ Of: ‘Ik wacht tot de techniek nog beter wordt’. Al zou je de dag na de installatie je huis verkopen, dan verkoop je je zonnepanelen gewoon mee, zo blijkt ook uit onderzoek. En de techniek wordt misschien wel beter, maar elke dag zonder zonnepanelen is een dag zonder rendement. Dat laat je toch niet lopen?

Versnellen? We hebben geen keuze

De generatie die nu in de schoolbanken zit en straks huizen koopt die moeten worden verduurzaamd, staan voor heel andere keuzes dan wij. Voor mijn generatie voelt het nog vaak alsof we voelbare offers moeten leveren voor onzichtbare resultaten – dat is ontmoedigend. De nieuwe generaties hebben een heel ander urgentiebesef, ze hebben geen tijd te verliezen. In die zin zadelen we ze op met een enorme last. Zij moeten veel sneller dan wij kunnen – en willen – verduurzamen. Ze kunnen ook niet anders, ben ik bang. Zonnepanelen zijn over 10 jaar de basisuitrusting van elk huis dat daar geschikt voor is.

Bill Gates zei het al: ‘We overschatten wat we in een jaar kunnen doen, maar onderschatten wat we in 10 jaar kunnen doen.’

De kennis, innovatie én het kapitaal is er

Het besef dat je onderdeel van de oplossing kunt zijn in plaats van het probleem. Door zonnepanelen te nemen geef je het signaal dat je mee wilt doen aan een nieuwe economie. De kennis, innovatie en het kapitaal is er heus wel om die omschakeling te maken. Draag als consument uit dat je er klaar voor bent. Als dat signaal al 1 miljoen keer gegeven is krijgen we die olietanker in Den Haag wel in beweging.

Elke stap is er één

Bill Gates zei het al: ‘We overschatten wat we in een jaar kunnen doen, maar onderschatten wat we in 10 jaar kunnen doen.’ Niemand had 10 jaar geleden kunnen denken dat nu meer dan 1 miljoen huishoudens zonnepanelen zouden hebben, en toch is het zo. Maak als huishouden elk jaar één duurzame stap, dan veranderen we echt iets wezenlijks in de maatschappij. Enerzijds gaan we te langzaam, anderzijds moeten we ons niet laten verlammen door wat allemaal nog niet goed gaat. Elke stap is er één. En aan de keuze om zonnepanelen te nemen hou je ook ook nog een mooi rendement over.

Niet iedereen hoeft een voortrekker te zijn

Je zou natuurlijk kunnen zeggen dat er van mijn 30 buren ‘maar’ 10 zijn ingestapt. Anderzijds laat dat precies zien waar Generatie Zon nu staat. Niet iedereen hoeft een voortrekker te zijn. Het eerste deel heeft laten zien een mee te willen doen omdat ze geloven dat deze techniek loont. De rest kan gewoon volgen, ook om puur economische redenen.

Begin met de feiten

We hebben het afgelopen jaar kunnen zien dat een deel van de samenleving zich vooral laat beïnvloeden door emotie, niet door argumenten. In die zin winnen zonnepanelen op beide vlakken: als je van feiten en gezond verstand houdt, kies je voor zonnepanelen. Als je vooral een goed gevoel aan je keuzes wilt overhouden, kies je ook voor zonnepanelen. We moeten alle toetsen van de piano bespelen om de duurzame transitie te kunnen maken.